Historia szkoły

W roku 1684 rektor J.Gresuis dysponował domem, ogrodem i sporym kawałkiem ziemi. Jednak po wizycie biskupa Libowicza, która odbyła się w roku 1725, zauważono, że plac nadal pozostaje niezabudowany. Kolejna wizytacja, odbyta w roku 1737 podsumowana zostaje następująco: "mimo wielkiej parafii, bo z 10 wsi i bogatego uposażenia szkoły w Charbielinie ani Dłużynie nie ma". Blisko 50 lat później, w roku 1783, wizytator Rokosowski stwierdził, że szkoły nadal nie ma, ale dzieci uczy wikariusz.
Do roku 1835 nauczanie dłużyńskich dzieci spoczywało na barkach miejscowych organistów, którzy uczyli dzieci czytania i pisania. Odbywało się to w nieistniejącym już budynku. Znajdował się on na skarpie przy głównej drodze do wsi. Zbudowany z kamienia i gliny, pokryty strzechą służył jako szkoła do roku 1841. W tym roku powstała tzw. "organistówka"- funkcjonująca do dziś jako miejska świetlica i klubo-kawiarnia. W budynku tym odbywały się nie tylko lekcje. Spotykali się tu również członkowie Towarzystwa Wstrzemięźliwości, Kółka Rolniczego i Kółka Włościanek. Tu także trwały wiejskie próby chóru, zespołu muzycznego i teatralnego.
Dzisiejsza szkoła powstała w roku 1903 w krótkim czasie od 19 marca do 23 października. Budynek ten był przebudowywany zyskując m.in. salę sportową oraz klasy.
Na poddaszu, w miejscu dawnych mieszkań nauczycielskich, powstały dwie klasy, sekretariat z gabinetem dyrektora, pokój nauczycielski i sanitariaty. Dzięki przebudowie budynku gospodarczego uzyskano trzy izby lekcyjne mieszczące obecne Gimnazjum.

***

Bardzo ważnym momentem w historii dłużyńskiej szkoły, był strajk uczniów. 20 października 1906 roku 59 dzieci odmówiło pobierania nauki religii w j.niemieckim. Ówczesne władze stosowały wobec strajkujących i ich rodziców rozmaite formy represji od kar pieniężnych, przez cofanie do niższych klas po chłosty. Jedna uczennica G. Sterna została wyrzucona ze szkoły. Strajk zakończył się 28 stycznia 1907 roku.